Energievademecum

energiebewust ontwerpen van nieuwbouw­woningen


Bijlage 2 Energie-eenheden

De opwekking van elektriciteit met behulp van bijvoorbeeld aardgas, kolen of olie (dit zijn vormen van zogenoemde fossiele energie of fossiele brandstoffen) vindt in een elektriciteitscentrale plaats met een relatief laag rendement. Tijdens het transport van de elektriciteit van de centrale naar de gebruiker treden eveneens verliezen op. Totaal levert dit een rendement op van 69% op bovenwaarde (bron: NTA 8800 [30]). Bron van diverse van onderstaande omrekenfactoren: 'Cijfers en tabellen 2007' en NTA 8800. In 2017 bedroeg het rendement van de totale landelijke elektriciteitproductie op bovenwaarde (inclusief duurzame opwekking) net iets boven de 50% (bron: CBS, 21-2-2019). NTA 8800 loopt dus nog ver voor op de huidige efficiëntie.

Afb. B.2-1 Omrekenfactoren

Eenheid Rekenwaarde Eenheid
1 kWh elektriciteit 5,22 MJ primaire energie (op bovenwaarde)
1 kWh elektriciteit 0,10 m³ a.e.
1 kWh 3,6 MJ
1 m³ a.e. 9,8 kWh (thermisch op bovenwaarde)
1 m³ aardgas 35,17 MJ (op bovenwaarde)
1 MJ (op bovenwaarde) 0,028 m³ aardgas
1 kg H2 4 m³ a.e.
1 kg droog hout 0,48 m³ a.e.
1 m³ aardgasbesparing 1,780 kg CO2 besparing
1 kWh elektriciteitsbesparing levert op: 0,34 kg CO2 besparing
1 GJ (gigajoule) 103 MJ
1 TJ (terajoule) 106 MJ
1 PJ (petajoule) 109 MJ
1 EJ (exajoule) 1012 MJ
106 ton ruwe olie 41,9 PJ
106 ton steenkool 29,3 PJ
106 barrel * 5,7 PJ
1 BTU (Britisch thermal unit) 1054,6 J
  • m³ a.e. = m³ aardgasequivalenten;
  • Primaire energie (zie uitleg primaire energie hieronder) wordt vaak uitgedrukt in m³ a.e., ook wel in kWh (let op het verschil tussen kWh en kWh elektrisch!)
* De eenheid barrel is eigenlijk een volume-eenheid en komt overeen met 159 liter. In met name Angelsaksische landen, en daardoor ook in veel internationale organen, wordt de eenheid ook als energie-eenheid gebruikt. Bron: Poly-energie zakboekje; PBNA te Arnhem)

Primaire energie:
Mede om de gas- (m³ gas) en elektriciteitsverbruiken (kWh elektrisch) onderling te kunnen vergelijken, worden energieverbruiken omgerekend naar ‘primair energieverbruik'.
Het gaat bij primaire energie om de energie-inhoud van energiedragers (zoals aardgas) uitgedrukt in m³ a.e. (aardgasequivalenten), in MJ (megajoule) of in kWh.
Primaire energie in energieprestatieberekeningen omvat naast fossiele energiebronnen ook duurzame energiebronnen zoals zonne-energie (als aftrekpost).

Het gasverbruik is al gelijk aan primair energieverbruik. Aan het elektriciteitsverbruik worden het leidingverlies en het rendementsverlies van de elektriciteitscentrale toegevoegd.

uitgave
Klimapedia, kennisbank voor bouwfysica, binnenmilieu, installaties en duurzaamheid, zesde, herziene uitgave, 2020
ISSO, kennisinstituut voor de installatiesector, 2020

Versie 6.00

tekst & samenstelling
BOOM-SI, Milieukundig Onderzoek-& OntwerpBuro, Delft
ir. Ernest Israëls †
ir. Frank Stofberg
ir. Ieke Kuijpers-van Gaalen

Klankbordgroep basisuitgave 2015
ir. Claudia Bouwens (NEPROM, Lente-akkoord)
ir. Leo Gommans (Faculteit Bouwkunde TU Delft, Hogeschool Zuyd, Heerlen)
ir. Kees van der Linden (Klimapedia, AaCee Bouwen en Milieu)
drs. ing. Harry Nieman (Instituut voor Bouwkwaliteit / Hogeschool Windesheim-Zwolle)
drs. ing. Michel Verkerk (ISSO)
ing. Klaas de Vries (RVO.nl)
ir. Harry van Weele (ISSO)
drs. Ruud van Wordragen (RVO.nl)

opdrachtgever
Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl)
De uitgave 2015 is op verzoek van de partners van het Lente-akkoord gerealiseerd, de actualisatie 2020 op verzoek van RVO.

Illustraties
ISSO en BOOM-SI, tenzij anders vermeld

Fotografie
BOOM-SI, tenzij anders vermeld

gerelateerd