Hogeschool van Amsterdam
Binnen de faculteit Techniek van de Hogeschool Amsterdam neemt de opleiding Built Environment met meer dan 2000 studenten een prominente plaats in.
Niet zo verwonderlijk als je bedenkt dat de MRA (metropool regio Amsterdam) haar thuisbasis is.
De opleiding Built Environment kent acht specialisaties die allen het belang van (bouw) fysica kennis in hun curriculum onderkennen.
Onze complexe gebouwde omgeving en het intensieve ruimtegebruik vereisen dat méér kennis nodig is van de fysische aspecten over die gebouwde omgeving.
Denk aan de gevolgen van klimaatverandering zoals het hitte-eiland effect, de verplichting tot een energie neutrale en op termijn energie positieve gebouwde omgeving, de noodzaak tot ecologisch verantwoord materiaalgebruik en de behoefte aan een voor de mens en natuur ‘comfortabele’ en ‘toxicologisch’ veilige gebouwde omgeving.
De behoefte aan kennis van (bouw) fysische aspecten neemt toe om daarmee die gewenste duurzame gebouwde omgeving te kunnen realiseren en bestendigen.
Er wordt zowel binnen verschillende lectoraten als binnen afstudeer-ateliers gewerkt aan kennisopbouw.
HZ University of Applied Sciences
Binnen het domein Technology Water & Environment van de HZ University of Applied Sciences wordt bij de voltijd opleiding Bouwkunde veel aandacht gegeven aan de bouwfysica en verduurzaming van gebouwen. Binnen het curriculum, dat is opgebouwd uit modules waar telkens een beroepsrol in de bouw centraal staat, is doorlopend aandacht voor de aspecten lucht, licht, geluid, brand, warmte en vocht. De aspecten komen met name tot uiting in de tweedejaars module Adviseur Duurzame Ontwikkeling, waarin studenten een advies opstellen voor het verduurzamen van een bestaand complex.
Ook is er binnen de opleiding Bouwkunde aandacht voor praktijkopdrachten, zoals het nemen en analyseren van infraroodopnames, het uitvoeren van blower door testen en de ontwikkelingen van het toepassen van biobased materialen. Opdrachten met als belangrijke doel de verduurzaming van onze gebouwde omgeving.
Hanzehogeschool Groningen
De Hanzehogeschool Groningen werkt vanuit verschillende invalshoeken aan verduurzaming van de gebouwde omgeving. In de voltijd opleiding Werktuigbouwkunde zit een stevig stuk installatietechniek. Studenten passen deze kennis toe in verschillende projecten. Zo werken we bijvoorbeeld aan een collectief warmtesysteem voor een dorp, opgebouwd uit clusters van 10-30 huizen. Dit vindt plaats in samenspraak met groepen bewoners. Daarbij rekenen we onder andere warmtestromen van woningen en gebouwen uit, onderzoeken we isolatiemogelijkheden en dimensioneren we nieuwe (duurzame) installaties voor opwekking van warmte en elektriciteit. Zowel op huis en gebouwniveau, als op wijkniveau.
Hogeschool van Arnhem en Nijmegen
In het curriculum van de voltijd- en deeltijd Bachelor Bouwkunde opleidingen en Associatie Degree Bouwkunde van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN), speelt de bouwfysica van de gebouwde omgeving een belangrijke rol. Hierbij worden de aspecten als lucht, warmte, vocht, licht en geluid behandeld. De nadruk ligt hierbij vooral op het interdisciplinaire karakter van de bouwfysica met de organisatie, architectuur en constructie van de gebouwde omgeving.
Onderwerpen die in nauwe relatie met de installatietechniek worden behandeld zijn bijvoorbeeld energie(transitie) en duurzaamheid met als doel een gezond en behaaglijk gebouw.
Avans Hogeschool, Tilburg en Den Bosch
Het Bouwfysica onderwijs op Avans Hogeshool wordt gegeven bij de Academie voor Bouw & Infra in zowel de vestiging Tilburg als Den Bosch. De bouwfysica vormt een integraal onderdeel van cursussen, projecten, minoren, afstuderen en onderzoek.
De bouwfysica speelt een belangrijke rol binnen het experisecentrum ‘Duurzame Innovatie’. Binnen dit kenniscentrum doet het lectoraat ‘Innovatie Bouwproces en Techniek’ onderzoek naar thema’s gerelateerd aan bouwfysica zoals: well-being, biobased bouwen en energy.
De Haagse Hogeschool
Binnen de opleiding Bouwkunde richt het kenniscluster Comfort & Milieu zich op natuurkundige aspecten (brand, geluid, vocht, warmte, luchtverplaatsing) in het gebouw, de gebouwschil en rondom het gebouw. Dit in samenhang met de problematiek van de omgeving (milieu/duurzaamheid). Je krijgt kennis van bouw- en installatietechnische methoden waardoor een aangenaam klimaat verkregen wordt. Je leert hoe verschillende oplossingen met elkaar afgewogen kunnen worden tot een samenhangend advies binnen de (wettelijke) gestelde prestatie-eisen. De aangereikte theorie wordt zicht- en hoorbaar gemaakt met behulp van werkcolleges, practica en excursies. Enkele uitdagingen die in het kenniscluster Comfort en Milieu behandeld worden zijn; welke aanpassingen zijn nodig om gebouwen aardgasvrij te maken en hoe kan je nieuwe gebouwen circulair ontwerpen en realiseren?
Hogeschool Utrecht
De Hogeschool Utrecht biedt het Bachelor programma “Built Environment” aan. In deze brede bachelor opleiding over de gehele breedte van het domein gebouwde omgeving komen o.a. ook bouwkundige thema’s aan bod. Logischerwijs speelt bouwfysica een rol binnen deze cursussen. Te denken valt aan: bouwbesluittoetsing, beoordeling van binnenklimaat en luchtkwaliteit, het meten van geluidisolatie; bouwfysische aspecten bij renovatie, energie, installaties en duurzaamheid.
Windesheim, Zwolle
Hogeschool Windesheim heeft een vijftal leerlijnen van basisvakken opgezet, die de hele opleiding Bouwkunde omvatten. Bouwfysica is één van deze vakken. In het eerste leerjaar wordt de basis gelegd door de theorie van alle onderwerpen aan te bieden. Vervolgens zijn er vier vakken beschreven, die elk een thema kennen: energie en materialen, brandveiligheid, comfort en totaalbeeld. In het laatste onderwerp wordt aandacht gegeven aan ontwikkelingen in de bouwfysische wereld en worden enkele kleinere onderwerpen behandeld.
Op Hogeschool Windesheim vinden we het belangrijk dat de kennis toegepast wordt. Gedurende de hele opleiding Bouwkunde werken de studenten aan projecten, waarin zij kennis uit de vakken toepassen. Er worden steeds meer werkcolleges gegeven. Ook wordt van studenten verwacht dat een eenmaal geleerde toepassing ook in de volgende projecten wordt meegenomen. Dit geldt zeker voor de bouwfysische aspecten van het Bouwbesluit: deze komen in elk project terug.
Op Hogeschool Windesheim kunnen studenten zich specialiseren in een door hen gekozen richting door stages en door het afstudeerproject af te stemmen op hun interesse. Op deze wijze stromen per jaar een klein aantal studenten door naar bouwfysische adviesbureau’s.
Hogeschool Inholland Alkmaar
Inholland draagt bij aan de uitdagingen in de Randstad, van de kop van Noord-Holland tot de Drechtsteden, met onderwijs voor studenten en professionals en praktijkgericht onderzoek voor de beroepspraktijk. We zijn onderscheidend op het profilerend thema de gezonde, duurzame en creatieve samenleving. De veranderingen in de samenleving op het gebied van dit thema zijn richtinggevend voor ons onderwijs en onderzoek. Wij brengen onze studenten de flexibiliteit en veerkracht bij die zij later in hun werk ook nodig hebben: professionals die niet bang zijn voor verandering en om kunnen gaan met zowel succes als tegenslag. Onze aanpak is persoonlijk en dichtbij, waarbij diversiteit onze kracht is.
Als studenten durven te leren, wordt studeren een geweldige ervaring. Hogeschool Inholland Alkmaar biedt veertien solide hbo-opleidingen aan op het gebied van techniek, economie, educatie en zorg en welzijn. Studenten studeren in een leeromgeving waarin zij het vertrouwen krijgen om te experimenteren en te oefenen in een onderwijsgemeenschap die midden in de maatschappij staat. Dat doen we door aan de slag te gaan met actuele vraagstukken uit de praktijk samen met ondernemers, non-profitorganisaties en onderwijs- en onderzoeksinstellingen uit de regio.
Technische Universiteit Delft
Bouwfysica onderwijs op de Technische Universiteit Delft wordt gegeven op de faculteiten Bouwkunde en Civiele Techniek en Geowetenschappen. De basiskennis in de bachelor wordt in de Master Building Technology op de faculteit Bouwkunde en de Master Building Engineering op de faculteit Civiele Techniek en Geowetenschappen verder uitgediept. Binnen het bouwfysicaonderwijs volgen studenten van beide faculteiten deels hetzelfde onderwijs.
Naast onderwijs vindt er ook veel onderzoek plaats op het gebied van bouwfysica, klimaatontwerp, installaties en binnenmilieu. Dit onderzoek vindt plaats binnen het onderzoeksprogramma ‘Green Building Innovation (GBI)’ waaronder ook de sub-programma’s ‘Energy & Climate’ en ‘Comfort & Health’ vallen.
Nederlands Vlaamse Bouwfysica Vereniging
Bouwfysici in Nederland en Vlaanderen zijn verenigd in een vakvereniging: De Nederlands Vlaamse Bouwfysica Vereniging, afgekort de NVBV. De vereniging is opgericht in 1989 door een aantal vakspecialisten met als doel de kennis en expertise binnen het vakgebied Bouwfysica te bevorderen, vergroten en verspreiden. Door de jaren heen is het aantal leden gegroeid tot ruim 300 mensen die vanuit hun professie bezig zijn met bouwfysica. Binnen de vereniging vinden regelmatig bijeenkomsten en interessante excursies plaats. Kennisdelen wordt onder andere gedaan in het verenigingsblad Bouwfysica en door middel van de tweejaarlijkse Kennisdag.
Stichting Kennisoverdracht Bouwfysica
Stichting Kennisoverdracht Bouwfysica (SKB), opgericht in 2005, is een initiatief van NLingenieurs (Nederlandse branchevereniging van advies- en ingenieursbureaus) en de NVBV (Nederlands Vlaamse Bouwfysica Vereniging).
Stichting Kennisoverdracht Bouwfysica (SKB) verzorgt de volgende post-hbo-opleidingen: Bouwfysica, Bouwbesluitdeskundige, Milieugeluid, Bouwakoestiek en Fire Safety Engineering en Management. De opleidingen worden uitgevoerd door PAO Techniek en Management (PAOTM) en het Instituut Fysieke Veiligheid (IFV).
De docenten van SKB zijn veelal werkzaam bij dezelfde ingenieurs- en adviesbureaus als die van de studenten aan de opleidingen. De opleidingen worden verzorgd op hboniveau en hoger.
