Een brandveilig gebouw ontwerpen

De bouwtechnische eisen ten aanzien van brandveiligheid rusten grofweg op de volgende pijlers (Bouwbesluit):

• beperking van de kans op brand;
• in stand houden van hoofddraagconstructie en vluchtroutes;
• beheersbaarheid van brand;
• beheersbaarheid van rook en vluchtveiligheid.

De gebruikstechnische eisen (Gebruiksbesluit) richten zich naast een brandveilig gebruik ook op de brandbeveiligingsinstallaties die als doel hebben om veilig vluchten en een veilige repressie mogelijk te maken (brandmeld- en ontruimingsalarminstallaties).

Om te komen tot een brandveilig gebouwontwerp ligt het voor de hand om van grof naar fijn te werken. In termen van regelgeving moet daarvoor het volgende proces doorlopen worden:

1. Indelen van het gebouw in gebruiksfuncties en vervolgens indelen in brandcompartimenten;
2. Indelen van het gebouw in verblijfsgebieden en vervolgens indelen in rookcompartimenten;
3. Vaststellen van de bezettingsgraadklassen;
4. Vaststellen van de rookvrije vluchtroutes;
5. Controle van de inrichting van vluchtroutes;
6. Vaststellen van de prestatie-esien tussen ruimten en consequenties voor scheidings- en draagconstructies en de afwerking hiervan (materiaalgedrag);
7. Vaststellen van de benodigde brandbeveiligingsinstallaties.

Stappenplannen

Stappenplan brandveilig ontwerpen utiliteitsbouw, algemeen

In bijlage 1 is een algemeen stappenplan brandveilig ontwerpen opgenomen dat voor de meeste gebruiksfuncties toegepast kan worden. Dit stappenplan geeft concreet invulling aan het in hoofdstuk 1 beschreven proces.

De terminologie en het eisenniveau zijn in overeenstemming met het nieuwbouwniveau volgens het Bouwbesluit.

Stappenplan brandveilig ontwerpen woningbouw

Hoewel de brand- en vluchtveiligheid voor woningbouw in hoofdlijnen op dezelfde wijze is geregeld als voor utiliteitsfuncties, komen er bij woningbouw op detailniveau veel uitzonderingssituaties voor. Vandaar dat in bijlage 2 een meer gedetailleerd stappenplan brandveilig ontwerpen woningbouw is opgenomen.

Ook hierin is de terminologie en het eisenniveau in overeenstemming met het nieuwbouwniveau volgens het Bouwbesluit.

Bijzondere gebouwen

Er is een aantal relatief veel voorkomende bijzondere gebouwen dat niet rechtstreeks voldoet aan de eisen van het Bouwbesluit, maar desondanks toch met een gegeven standaard voorzieningenniveau brandveilig genoemd kan worden. Voor deze gebouwen is op een andere wijze invulling gegeven aan de functionele eisen van het Bouwbesluit. Het voorzieningenniveau en de verantwoording ten aanzien van het publiekrechtelijk veiligheidsniveau zijn voor dergelijke gebouwen in de volgende documenten vastgelegd. Deze documenten bezitten een landelijke status en zijn breed gedragen.

Hoogbouw:

• Veek, ir. J.H. van der, e.a. – Praktijkrichtlijn brandveiligheid in hoge gebouwen; SBR, Rotterdam, 2005.

Grote brandcompartimenten:

• Brochure Handreiking grote brandcompartimenten; VROM, Den Haag, 2007.
• Coppens, ir. E.G.C., e.a. – Inventarisatie grote brandcomprtimenten; PRC-Bouwcentrum, Bodegraven, 2003.
• Cieraad, ir. C.J.J., e.a. – Model Beheersbaarheid van brand; BiZa, Den Haag, 1995 (oud).
• Cieraad, ir. C.J.J., e.a. – Methode Beheersbaarheid van brand BvB 2007, Oranjewoud/EFPC, Deventer, 2007.

Parkeergarages:

• Praktijkrichtlijn brandveiligheid van mechanisch geventileerde parkeergarages, groter dan 1000 m²; LNB/NVBR, Arnhem, 2002/2004.
• Schaap, ir. L.E.J.J., e.a. – Parkeergarages: Brandveiligheid en ventilatie; SBR, Rotterdam, 2004.

Overig

Met name de vluchtveiligheid krijgt veel aandacht in de publiekrechtelijke regelgeving. Ten aanzien van vluchtveiligheid leveren de volgende publicaties zinvolle achtergrondinformatie:

• Stienstra, H.A. – Veilig vluchten uit gebouwen; SBR, Rotterdam, 2002.
• Brochure Vluchten bij brand: handreiking voor gebruiksvergunningen; VROM, Den Haag, 2004.

Zowel op de website van VROM (www.vrom.nl) als op de website van de SBR (www.sbr.nl) zijn diverse andere publicaties te vinden.

Bijlage 1 – Stappenplan brandveilig ontwerpen utiliteitsbouw, algemeen

Bijlage 2 – Stappenplan brandveilig ontwerpen woningbouw

(ook te downloaden van www.nieman.nl)

Stap 1: Indeling in brandcompartimenten en rookvrije vluchtroute

Stap 2: Indeling in subrandcompartimenten en benoeming rookvrije vluchtroute

Stap 3: Indeling in rookcompartimenten

Stap 4: Toetsing vluchten uit rookcompartimenten

Stap 5: Toetsing vluchtroutes vanaf woningtoegangsdeur

Stap 6: Toetsing vluchtroutes vanaf woningtoegangsdeur: type trappenhuis

Stap 7: Toetsing vluchtroutes vanaf woningtoegangsdeur: type trappenhuis

Stap 8: Toetsing vluchtroutes vanaf woningtoegangsdeur: type trappenhuis

Stap 9: Toetsing vluchtroutes vanaf woningtoegangsdeur: type trappenhuis

Stap 10: Toetsing vluchtroutes vanaf woningtoegangsdeur: type trappenhuis

Stap 11: Toetsing vluchtroutes vanaf woningtoegangsdeur: aantal trappenhuizen

Stap 12: Toetsing vluchtroutes vanaf woningtoegangsdeur: samenvallende vluchtroutes

Stap 13: Toetsing vluchtroutes vanaf woningtoegangsdeur: deuren in vluchtroute en ruimten op trappenhuis

Stap 14: Beperking uitbreiding van brand: WBDBO-eisen

Stap 15: Beperking verspreiding van rook: WRD-eisen

Stap 16: Beperking van uitbreiding van brand en verspreiding van rook: zelfsluitende deuren

Stap 17: Vluchten vanuit niet-gemeenschappelijke VR: rookmelders

Stap 18: Vluchten uit gemeenschappelijk VG / VR

Stap 19: Brandwerendheid met betrekking tot bezwijken

Stap 20: Beperking ontstaan van brand

Stap 21: Beperking ontwikkeling van brand; brandvoortplantingsklasse

Stap 22: Beperking van productie van rook

Stap 23: Installatietechnische voorzieningen